کارل فریدریش گاوس
- پنجشنبه, ۲۵ مهر ۱۳۹۲، ۱۱:۴۹ ق.ظ
- ۰ نظر
(به آلمانی: Carl Friedrich Gauß) (۳۰ آوریل ۱۷۷۷ - ۲۳ فوریه ۱۸۵۵) ریاضیدان بزرگ آلمانی
است. او به عنوان یکی از برترین ریاضیدانان همهٔ ادوار شناخته شدهاست، و
شاید بتوان گفت که برترین آنهاست. به دلیل تحقیقات و دستاوردهای بیمانند
و بیشمار گاوس، به او لقب «شاهزادهٔ ریاضیدانان» را دادهاند. گاوس هم
به ریاضیات لقب «ملکهٔ علوم» را داده بود.
کارل فریدریش گاوسمتولد۳۰ آوریل ۱۷۷۷براونشوایگ
، امپراتوری مقدس روممرگ۲۳ فوریه ۱۸۵۵ (۷۷ سال)گوتینگن
، پادشاهی هانوورشهروندپادشاهی هانوورملیتآلمانیرشته فعالیتریاضیات، فیزیکمحل کاردانشگاه گوتینگنتأثیراتسوفی ژرمنجوایزمدال کاپلی (۱۸۳۸)امضا
روزگار کودکی و نوجوانیگاوس در خانوادهای محروم در شهر براونشوایگ در ٣٠ آوریل ١٧٧٧ زاده شد. به گفته خود گاوس، مادرش روز دقیق تولدش را به خاطر نداشت. او فقط میدانست که چهارشنبه هشت روز قبل از عید پاک بودهاست.
نبوغ گاوس از دوران کودکی آشکار شد. گفته میشود که هوش سرشار او زمانی
آشکار شد که در سه سالگی اشتباهی را که پدرش در محاسبهٔ داراییها، بر روی
کاغذ، انجام داده بود در ذهنش تصحیح کرد. داستان دیگری که دربارهٔ هوش
بسیار او گفته میشود آن است که آموزگارش، در دبستان، برای سرگرم کردن
شاگردان به آنان گفت اعداد بین ۱ تا ۱۰۰ را با هم جمع کنند؛ گاوس خردسال
پاسخ درست را تنها در چند ثانیه با به کارگیری یک بینش ریاضیاتی چشمگیر به
دست آورد. رهیافتی که او به کار بست چنین بود: او دانست که با جمع کردن دو
به دو عبارتها از دو سر فهرست شمارهها، پاسخ هر یک از این جمعها برابر
خواهد شد:
100+1=101; 99+2=101, 98+3=101, ...
برای جمع کل هم خواهیم داشت:
50×101=5050
در حالی که هنوز یک نوجوان بود، گاوس به اکتشافات چشمگیری دست یافت از جمله روش کمترین مربعات
برای اداره دادههای تجربی. در ٣٠ مارس ١٧٩۶ او در سن ١٩ سالگی با نشان
دادن اینکه یک ١٧-ضلعی باقاعده توسط پرگار و خطکش نا مدرج قابل رسم است
توانست مشکلی را حل کند که ٢٠٠٠ سال قبل از آن فکر اقلیدس را مغشوش کرده بود. گاوس نشان داد که یک n-ضلعی بدین صورت قابل رسم است اگر و فقط اگر n به صورت نوشته میشود، وقتی و اعداد اول هستند بشکل .
در ١٠ ژوئیه گاوس نیز کشف کرد که هر عدد صحیح مثبت را میتوان بصورت مجموع حداکثر سه عدد مثلثی (اعدادی بشکل ) نوشت. سپس در دفترچه خود این کلمات معروف را نوشت: « EUREKA. number = Δ + Δ + Δ ».جوانی و میان سالیگاوس در رسالهٔ دکترا خود قضیه اساسی جبر
را اثبات نمود. این قضیهٔ مهم میگوید که هر چندجملهای درجهٔ n، با به
شمار آوردن ریشههای تکراری، دارای n جواب است. در ١٧٩٩، گاوس ثابت کرد که (اعداد مختلط)
یک میدان بسته جبری است. این امر در آن زمان بسیار مهم بود و از این روی
قضیه اساسی جبر نامگذاری شده است. گاوس تا آخر عمرش سه اثبات دیگر بر
قضیهٔ بنیادین جبر ارائه کرد.مجسمه گاوس در شهر براونشوایگکهن سالی، مرگ و پس از آن
در فیزیک او مقالاتی در زمینهٔ نظریه لنزها و مویینگی، و همراه با ویلهلم وبر، فیزیکدان نامدار، برای ساخت دستگاه نوین مشاهدهٔ مغناطیس زمین و دگرگونیهای آن، در ارتباط بود. نخستین مقالهٔ او در زمینهٔ الکترومغناطیس
در سال ١٨٣٣ میلادی چاپ شد. ابزارهایی که آنان اختراع کردند «دستگاه
انحراف مغناطیسی» و «مغناطیس سنج بایفیلار» و تلگراف الکترومغناطیسی بودند.زندگی خانوادگی
زندگی شخصی گاوس در سایهٔ مرگ زودهنگام نخستین همسرش، یوآنا اوستاف، در
سال ١٨٠٩ میلادی و در پی آن مرگ پسر یک سالهاش، لوییس، در سال ١٨١٠، تاریک
شده بود. این رویدادها گاوس را به چنان افسردگی فرو برد که هرگز نتوانست
از آن رهایی یابد.
او با یکی از دوستان همسرش که مینا والدک نام داشت ازدواج کرد، ولی این
ازدواج دوم هم چندان فرخنده نبود. هنگامی که همسر دومش در سال ١٨٣١ میلادی
پس از یک بیماری طولانی، درگذشت یکی از دخترانش، ترزه، نگهداری خانه و
پرستاری از گاوس را تا پایان زندگی او پذیرفت.
گاوس شش فرزند داشت.منش و شخصیت
پرتره گاوس توسط جنسون (١٨٤٠)
گاوس به کمال در اخلاق و انسانیت باور داشت و نیز بسیار کوشا بود. او
بسیار کم به نشر کارهایش میپرداخت چرا که از انتشار کارهایی که رسیدگی و
ویرایش نشده اند سر باز میزد، که این هم هماهنگ با شعار «کم ولی پربار»
اوست. از سوی دیگر، گاوس را از آنجا که از ریاضیدانان جوانی که خواهان
پیروی از او بودند پشتیبانی نمیکرد نکوهش میکنند. او بسیار کم، و شاید
هرگز، با ریاضیدان دیگری همکاری نکرد. گرچه گاوس چند دانشجو را پذیرفت ولی
همه بیزاری او از تدریس را میدانستند (گفته شده است که او تنها در یک
سخنرانی علمی حضور داشت، که در سال ١٨٢٨ میلادی در برلین برگزار شد). چندین
تن از دانشجویان او ریاضیدانانی نامدار شدند که ریچارد ددکیند، یوهان دیریکله، برنهارت ریمان، فریدریش بسل، ارنست کومر، فردیناند آیزنشتاین، گوستاو کیرشهوف از آن دسته بودند. پیش از مرگ سوفی ژرمین، گاوس اعطای مدرک افتخاری به ژرمین را پیشنهاد داد
- ۹۲/۰۷/۲۵